NAZAR BONCUĞU NASIL ÜRETİLİR ?

Sizlerle ilk tanıştığım zaman paylaştığım gezi yazılarımdan biridir İzmir - Kemalpaşa - Nazarköy. Bu köy bana adından dolayı olsa gerek hiç de köy gibi gelmez. Küçüktür ve sanki orada yaşayanlara da hiç nazar değmez, kem göz görmez..

Evlerinin bahçelerinden sarkan renkli renkli nazar boncukları yok mu nasıl şirin görünür. Bayılırım bu boncuklara ben de. Artık nazardan korur mu, korumaz mı onu da pek bilemem ama olsun süs olsun, püs olsun yaşadığım yerde benim...

Geçen haftaki pazar gezimizde yine orası vardı, ama bu sefer sizinle başka bir şey paylaşacağım. Son ziyaretimizde aklımda kalmıştı nazar boncuğunu üreten ustalarla sohbet etmek ve 3-5 soru sormak. Bu  kez hemen TARİHİ SANAT&BONCUK ATÖLYESİ ' ne gittim. O sıcakta nasıl çalışırlar derken içeride ustaları görünce daha da şaşırdım. Çünkü alevlerin ısıttığı ocak öyle sıcaktı ki atölyenin sahibi Hüseyin Karataş ile sohbetimizi dışarıda yapmak zorunda kaldık...

Hüseyin Karataş köyün yerlisi, yani babadan boncuk ustası. Ancak biraz dertliydi. İşini çocukluktan beri severek yapmasına rağmen, ilginin az olduğunu ve teşvik alamadıklarını söyleyerek konuşmamızın daha başında

mutsuz olduğunu hissettirdi bana...

Peteğin Keyif Dükkanı : Bugün bir hayli kalabalık burası Hüseyin Bey. Daha keyifli olmaz mı işler? Köyün tek geçim kaynağı boncuk mudur ? Başka gelir kaynağı yok mu ?

Hüseyin Karataş : Evet ama yeterli değil, bizim için. Eskiden köy halkının % 90 nı bu işlerle gelir sağlarken şimdi %90 nı başka işlerden para kazanmaya çalışıyor. Köyümüzün ayrıca kirazdan geliri var. Ama yine de gençler için geleceklerini garanti altına alacak kadar bir gelir kaynağı değil bunlar.

(Hüseyin Karataş)

Peteğin Keyif Dükkanı : Peki bu işte sizi zorlayan maliyet nedir ? Cam mı?

Hüseyin Karataş : Hayır, odun. Çünkü, ocaklarda kullanılan odun masrafı çok fazla, o belimizi büküyor.

                      

Peteğin Keyif Dükkanı : Bakın o hiç aklıma gelmedi. Öncelikli olarak cam olacağını düşündüm. Ham maddesi nedir boncuğun ? Ve kısaca nasıl yapılır anlatır mısınız ? ( Çok fazla vaktini almak istemedim Hüseyin Bey'in çünkü içeride üretim devam ediyordu...)

Hüseyin Karataş : Ham maddesi cam bilinir ama teknik olarak quartzdır. Yaklaşık 1200 derece sıcaklıkta ısınan fırınlarda çeşitli renklerde cam çubukları kullanılır. Eriyen çubuklar çelik çubuklarına sarılır ve bir maşayla düzleştirilir. Daha sonra şekil verilir ve desen işlenir. Tabi özellikle lacivert ve beyaz cam çubukları tercih edilir. Sonra boncuklar hemen mantar tozuna gömülür ki soğumadan dolayı çatlamalar meydana gelmesin.

(Hüseyin Bey'in eşi)

Peteğin Keyif Dükkanı :  İzlediğim kadarıyla dikkat ve emek isteyen bir iş. Özellikle bu ısıda tüm gün çalışmak zor olmalı. Bildiğim kadarıyla boncuk üreten 2 köyden birisi NAZARKÖY. Geleneksel ve turistik amaçlı kullanılan bir aksesuar olmasına rağmen yine de beklediğiniz ilginin  az olmasının nedeni nedir ?

Hüseyin Karataş : Her şeyde olduğu gibi Çin malı nazar boncukları. Piyasada satılan boncukların çoğu artık Çin'den geliyor ve bizim işimiz de gittikçe azalıyor. Ben de zaten burayı kapatıp Bodrum'a yerleşmeyi düşünüyorum. Zanaatımı gösterebileceğim sunumlar yapmak üzere bir teklif aldım, yazın orada olacağım.

Peteğin Keyif Dükkanı :  Güzel, dükkanımın şubesi yazın Bodrum'da açık olacak ! Oraya da gelir, izleriz sizi !

Peki, Çin malı boncuk ile yerli malı boncuğumuzu nasıl ayırt edeceğiz ? Belki bilmeden benim aldıklarım da Çin malıdır !

Hüseyin Karataş : Bu köyde satılan tezgahlarda bile var ! Çin malı boncuk pürüzsüz ve tam yuvarlak olur. Deliği temiz ve beyazdır. Ancak kendi el emeği boncuklarımızda ufak tefek doğal eğrilikler olur. Ve delikleri karadır yani islidir.

Peteğin Keyif Dükkanı : Günde kaç adet üretim yapabiliyorsunuz ?

Hüseyin Karataş : Çalışmanıza bağlı ama yaklaşık 1000 adet çıkar.

Peteğin Keyif Dükkanı : Ooo, ne kadar çok ! Kolay gelsin Hüseyin Bey, sohbetiniz için de çok teşekkür ederim. Bodrum' da da yolunuz açık olsun. Atölyenizi orada görmek güzel olacak. Eminim yabancı turistlerin çok ilgisini çekecektir...

Keyif Dolu Günleriniz Olsun...

Petek Uluğ